EREN CESUR
(TBMM) – Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda 42 saati aşan süredir devam eden görüşmelerde Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, hayvan hakları savunucularının, STK’ların ve muhalefetin karşı çıkmasına rağmen üçüncü günün sonunda kabul edildi.
Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmeleri 17 Temmuz saat 14.00’te başladı. Komisyondaki kanun teklifi görüşmelerine komisyon salonunda yer olmadığı için tartışma çıkmasından dolayı başlanamamıştı. Komisyon Başkanı AKP Kahramanmaraş Milletvekili Vahit Kirişci, muhalefet vekillerinin ‘daha büyük bir salona geçilmesi’ talebini kabul etmedi ve görüşmelere devam etmeye çalıştı. Kirişci, çıkan tartışma sebebiyle kanun teklifi görüşmelerine verdiği yarım saatlik aranın ardından komisyon salonunda yer olmadığından dolayı kanun teklifi görüşmelerinin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapılmasına karar verdi.
Hayvanseverler komisyon salonuna alınmadı
Görüşmelerin başlamasının ardından salona milletvekilleri, gazeteciler ve görevliler dışında kimse alınmadı. Hayvan hakları savunucuları, kanun teklifi görüşmelerini izlemek için salona girmek istedi ancak hayvan hakları savunucularının salona girmelerine izin verilmeyince TBMM koridorunda güvenlik görevlileri ile aralarında arbede yaşandı. Hayvanseverler, kanun teklifi görüşmelerini komisyon salonu koridorundaki televizyondan takip etti. Komisyona çocukları köpek şiddetine uğrayan aileler de katılmış tepkilerini dile getirmişti. 14 saat süren çalışmalar sonrası maddeler üzerine görüşmeye geçilmeden önce her grup adına bir STK temsilcisi dinlendi.
Kirişci’nin neredeyse hiç ara vermeden görüşmeleri devam ettirmesi muhalefet parti milletvekillerinin tepkisine neden oldu. Yaklaşık 18 saatte ilk 3 maddenin kabul edilmesinin ardından görüşmeler 22 Temmuz Pazartesi günü saat 14.00’e ertelendi.
Komisyonu koridordaki televizyondan takip eden hayvanseverlere “arıza” engeli
Komisyon çalışmaları 22 Temmuz’da saat 14.00’te başladı. Toplantıya alınmayan hayvan hakları savunucularının protestoları sürerken, komisyon, çalışmalarına usül tartışmalarıyla başlandı. Komisyonun çalışmalarının, dışarda bulunanlar tarafından koridordan takip edildiği televizyonun teknik sorun gerekçesiyle bulunduğu yerden kaldırılmış olması, Türkiye Barolar Birliği Hayvan Hakları Komisyon Başkanı ve Türkiye Veterinerler Birliği Başkanı’nın içeri alınmaması salonda tartışmaya yol açtı. Komisyona alınmayan hayvan hakları savunucuları Meclis koridorlarında sloganlarla, alkışlarla protestoda bulundu.
İkinci günde 3 madde değiştirildi: Kediler kapsam dışı, “ötanazi” ibaresi çıkarıldı
TİP Sözcüsü Sera Kadıgil’in gündeme getirdiği teklifin 4. maddesinde yer alan “rehabilite edilenler” ifadesi, “rehabilite edilen köpekler” şeklinde değiştirilerek, kedilerin kapsam dışına alınması sağlandı.
AKP tarafından teklifin 5. maddesine ilişkin verilen önergeyle “ötanazi” ibaresi tekliften çıkarılarak yerine, “Veterinerlik Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu’nun 9. maddesi’nin 3. Fıkrası’nda yer alan” hükümlerin uygulanması teklife eklendi.
AKP’nin verdiği önergeyle 6. madde ile düzenlenen 5199 sayılı Kanunun 14. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (o) bendinde yer alan “hayvanı” ibaresinin “köpekleri” şeklinde değiştirildi.
Kadıgil, Kirişci’yi önüne rapor atarak protesto etti
Kadıgil, görüşülmelerin 12. saatine girilirken, 7. maddenin ardından komisyonun ertelenmesi için Başkan Vahit Kirişci’yi protesto etti. Kadıgil, “Sen bakandın, bu rapor önündeydi. Çözüm burada” diye seslenerek Kirişci’nin önüne Meclis’in hayvan hakları araştırma raporunu fırlattı.
Teklifin ilk 7 maddesinin kabul edilmesinin ardından görüşmelerinin 14. saatinde komisyon 23 Temmuz Salı günü saat 12.00’ye ertelendi.
Teklif, AKP ve MHP’li üyelerin oylarıyla kabul edildi
Komisyonun üçüncü gününde yaklaşık 35 dakika geç başlayan görüşmelerde Kirişci’nin verdiği önergeyle “etkili ve verimli çalışma” gerekçesiyle komisyon üyesi milletvekillerinin konuşmaları dört dakika, komisyon üyesi olmayanların üç dakikayla, söz verilecek komisyon üyesi olmayan milletvekillerinin sayısı ise 2’yle sınırlandırıldı.
Teklifin 13. maddesine ilişkin AKP’nin verdiği değişiklik önergesi kabul edildi. Önergeyle; 5199 Sayılı Kanunun ek 1. maddesinin ikinci fıkrasının değiştirilen dördüncü cümlesindeki “Rehabilite edilen” ibaresi “Rehabilite edilen köpekler” şeklinde değiştirildi. Teklifin 15. maddesine ilişkin verilen önergeyle de (b) bendinin “Üçüncü Kısım İkinci Bölüm başlığında yer alan “ve Hayvan Koruma Gönüllüleri” ibaresi kanun metninden çıkarılmış ve 18’inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır” şeklinde değiştirildi.
17. maddenin oylaması öncesinde Demokrat Parti İzmir Milletvekili Salih Uzun ve AKP Amasya Milletvekili Hasan Çilez arasında söz alma tartışması yaşandı. Üçüncü gündeki görüşme de komisyona katılan milletvekillerine söz hakkı sınırlaması getirilmesine rağmen yaşanan tartışmalar sonucu yaklaşık 11 saat sürdü.
Üç gün süren teklif görüşmeleri boyunca muhalefet partilerinin verdiği her değişiklik önergesi AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.
Kanun teklifi, toplamda 3 günde 42 saati aşkın süren görüşmeler sonucu hayvan hakları savunucularının, STK’ların ve muhalefetin karşı çıkmasına rağmen AKP ve MHP’li komisyon üyesi milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.
